در این نمایشگاه بیش از 100 اثر مشهور متعلق به دهه 80 در کنار تندیسهای جدید این هنرمند در معرض نمایش عموم گذاشته شده بود.استفان بالکن هول که خود نیز مانند تندیسهای چوبی اش فردی خویشتن دار بهنظر میرسد از دهه 80 تاکنون جزو مشهورترین مجسمهسازان آلمانی در سطح بینالمللی است و این در حالی است که آثار بالکن هول تاکنون نه در یک داکیومنتا (بزرگترین نمایشگاه هنرهای تجسمی در آلمان) و نه در یک بیینال به نمایش گذاشته نشدهاند.
به گفته کارشناسان، بالکن هول طی این سالها چندان علاقهای به نمایش آثارش نشان نمیداد او بیشتر ترجیح میداد وقت خود را صرف ساخت مجسمههایی کند که همانند اعضای یک خانواده در حال افزایش بودند. تکراری بودن سبک و موتیفها در آثار بالکن هول این هنرمند را در سالهای اخیر در تیررس انتقادات بسیاری قرار داده بود.
بهطوریکه منتقدان همواره در خواست میکردند که وی راههای فرعی این مسیر چوبی بیپایان را نیز امتحان کند اما بالکن هول بدون توجه به منتقدان همچنان و با قاطعیت پیش میرفت و تصمیم نداشت از مجسمههای چوبی و رنگ شدهاش دست بکشد. او یکبار در این باره گفت: «من عاشق مجسمهسازی هستم و معتقدم آدم باید کاری را انجام دهد که میتواند.»
از 3 سال پیش تاکنون بالکن هول خود را برای نمایشگاه هامبورگ که بزرگترین نمایشگاه آثار وی است آماده کرده بود. هر چند که مدیریت نمایشگاه هامبورگ برعهده روبرت فیلک است اما مسئولیت نمایشگاه در اصل بهعهده خود بالکن هول گذاشته شده است. روبرت فیلک درباره بالکن هول میگوید: «او یک هنرمند پرکار است. او مجسمهسازی است که آثارش را در گالریهای مختلف جهان نگهداری کرده بدون آنکه یک انبار شخصی یا یک دستیار و یا حتی یک حسابدار نیاز داشته باشد.»
ستیز با بیسوادی بصری
بالکن هول با تاکید بر همزیستی میان هنر و فضا معتقد است چینش آثار به دست خود هنرمند بخشی از کار تولید است. او میگوید:«امروزه بهدلیل وجود رسانههای مختلف انسانها بسیار به شیوه دید دو بعدی عادت کردهاند و درباره قدرت تاثیر اجسام در فضا هیچ نمیدانند.» بنابراین نمایشگاه هامبورگ که در فضایی به مساحت 3 هزارمتر مربع بر پا شده قصد دارد با بیسوادی بصری بشر امروز مقابله کند. به همین دلیل تندیسهای کوچک این نمایشگاه در کنار مجسمههای بزرگ چند بعدی، از دور بهطور حیرت انگیزی بزرگ بهنظر میرسند. به گفته کارشناسان تصور بالکن هول از هنر را میتوان بیش از همه از شیوه طراحی فضای نمایشگاه که توسط خود او انجام شده دریافت.
بازدیدکنندگان از در ورودی نمایشگاه ابتدا با 3 سالن کوچک روبهرو میشوند که در آنها آثاری از دهه 80 این هنرمند به نمایش گذاشته شده است؛ این آثار شامل تندیسهایی است که بالکن هول برای اخذ دیپلم خود در این رشته ساخته است. بازدیدکنندگان بعد از مشاهده این آثار با مجسمه مشهور شیر و در نهایت پرتره 12 دوست روبهرو میشوند که به یک اثر نقش برجسته دیواری بزرگ متصل شده است. در فضای اصلی نمایشگاه نیز بازدیدکنندگان میتوانند از 5 پایهای دیدن کنند که فقط توسط یک استوانه چوبی محافظت میشود و در قالب آثار نقش برجسته و طراحی توجه بینندگان را بهخود جلب میکند.
هر چیز به غیراز فست فود!
نخستین نشانههای پیشرفت کاری بالکن هول بهعنوان یکی از شاگردان مجسمهساز مشهور «اولریش روک ریم» به آغاز دهه 80 در هامبورگ بازمیگردد. بالکن هول – به گفته استادش - تنها کسی در کلاس بوده است که میدانسته در ساخت مجسمه بهگونهای عمل کند که هم توهم فیگورال هنر مینی مال را مطرح کند و هم بار دیگر به تصویر کشیدن انسان را به بخشی از هنر تبدیل نماید. همانطور که هماکنون نیز بر فراز پایهها، تندیسهایی سر برآوردهاند که نه میتوانند ضربات قلم (ابزار کارهای چوبی) را انکار کنند و نه شکافی را در چوب نشان دهند که با زیرکی پنهان شده باشد و این در حالی است که هیچیک از این تندیسها صاف تراشیده نشدهاند.
بالکن هول از نسل هنرمندانی است که در دهه 80 موفق شدند خطمشیهای خاص خود را به دیگران بقبولانند. بالکن هول در طول سالها فعالیت خویش همواره از گروههایی نظیر گروه جوانان که بهعنوان جریانی مخالف در برابر هنر مفهومی و مینی مال سر برآورده و از سال 1978 سبک نقاش وحشی را شکل داده بود آگاهانه فاصله میگرفت. او معتقد بود گروه جوانان بار دیگر به تصویر کشیدن انسان را از سر گرفتهاند، کار آنها هر چند بهنظر خیلیها خوب بهنظر میرسد اما بهنظر من فقط چرب و داغ است درست مانند فست فود.
البته 90 درصد اعضای این گروهها نیز در این فاصله دوباره ناپدید شدند اما بالکن هول همچنان باقی مانده و به همین دلیل است که اکنون نمایشگاهی بزرگ از او در هامبورگ برپا شده است. نمایشگاهی که با تراشیدن چوب که امروزه یک ماتریال قدیمی بهنظر میرسد توانسته حس لامسه جدیدی را در بازدیدکنندگان ایجاد کند؛ حسی که به وسیله آن، اندازه خطوط و سطح تندیسها بهطور عملی قابل فهم باشد. بالکن هول میگوید:«من میخواهم یک داستان تعریف کنم. نمیخواهم گپ بزنم. من میخواهم یک پیشنهاد بدهم. میخواهم آخر داستانی را که روایتگر آن هستم نامعلوم بگذارم تا بیننده خود آن را بیابد.»
در این نمایشگاه علاوه بر 140 مجسمه شامل؛ 65 تندیس حیوان و 75 تندیس انسان، تابلوهای دیواری، آثار نقش برجسته و طرحهای این هنرمند که شهرت جهانی دارند نیز به نمایش گذاشته شده است. بخشی از این نمایشگاه به نمایش آثاری اختصاص یافته که بین پاییز 2007 و تابستان 2008 بهطور ویژه برای نمایشگاه هامبورگ خلق شدهاند. این آثار بدون آنکه ترتیب زمانی خاصی داشته باشند تندیسهای مهم این هنرمند را در چارچوب ریتمی معین از سال 1982 در بر میگیرد؛ از آن جمله میتوان به تندیسهای گروهی مربوط به سالهای جوانی بالکن هول در هامبورگ و همچنین آثاری که تاریخچه مجسمهسازی را در طول 3 دهه اخیر شکل دادهاند اشاره کرد.
استفان بالکن هول در یک نگاه
استفان بالکن هول در سال 1957 در شهر فریتس لار آلمان دیده به جهان گشود. وی بین سالهای 1976 تا 1986 در مدرسه عالی هنرهای تجسمی هامبورگ تحصیل کرد. او در سالهای بعد موفق به اخذ جوایز هنری متعددی شد. بالکن هول در سال 1991 کرسی تدریس در آکادمی هنرهای تجسمی شهر کارلزرو را دریافت کرد و از سال 1992 بهعنوان پروفسور در این آکادمی مشغول فعالیت است. موضوعات مورد علاقه این هنرمند غالبا انسانها، حیوانات و هنر معماری است. آثار وی که معمولا به طرزی خشن تراشیده شده و سپس رنگ شدهاند از طریق واریاسیونهای بیشمار یک تیپ، سنت ساخت تندیس در عصر کلاسیک را در معرض آزمایش قرار دادهاند.
آثار بالکن هول که به عقیده کارشناسان یکی از مشهورترین مجسمهسازان آلمانی در عصر حاضر محسوب میشود بهطور تنگاتنگی با شهر هامبورگ گره خورده است؛ چرا که او در این شهر نه تنها تحصیل کرده بلکه سبک کار خود را نیز در این شهر یافته و آنرا طی 10 سال در همین شهر به کمال رسانده است. بر این اساس نمایشگاه آثار استفان بالکن هول در هامبورگ در حقیقت نه تنها یک نمایشگاه بلکه بهطور آگاهانه بازگشت به شهری است که آثار هنری وی در آن شهر شکل گرفته، فرم و سبک اصلی خود را یافته و را ه خود را در میان دوستداران هنر و به عبارت بهتر در جامعه هنری پیدا کرده است.
بالکن هول به گفته خود آرزو داشته که برای نمایشگاه اختصاصی خود در هامبورگ که بزرگترین نمایشگاه وی تاکنون است مهمترین تندیسهای سالهای گذشته را که بسیاری از آنها نزد مجموعه داران هامبورگی بوده است دوباره گرد هم جمع کند. از 2 سال پیش تاکنون او در انتظار دیدار دوباره با مجسمههای پیشین خود، مجسمههای جدید بسیاری را ساخته تا بتواند آنها را در نمایشگاه هامبورگ و در رویارویی با یکدیگر قرار دهد.